Renowacja grobu Weterana Walk o Niepodległość Edwarda Woltersdorfa i jego rodziny

W miesiącu lipcu 2023 zakończono prace konserwatorskie na podstawie „Programu prac konserwatorskich przy grobowcach Ryszarda i Edwarda Woltersdorfa znajdujących się na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Bierzwiennie Długiej Koło Kłodawy” przygotowanego przez Roberta Szewczyka w maju 2022. Prace konserwatorskie, restauratorskie i badania przy zabytku były prowadzone zgodnie z pozwoleniami gdyż cmentarz ewangelicki figuruje w rejestrze zabytków.

Czteropłytowy nagrobek wykonany w drugiej połowie XX wieku ze sztucznego kamienia – lastryko. Płyty wykonane w różnym czasie różnią się od siebie rodzajem użytego materiału i wielkością. Rama nagrobka częściowo osiadła co spowodowało przesunięcie płyt, wypaczenie. Powierzchnia lastryko uległa zwietrzeniu, pokryciu zielonym nalotem, a w płytach znajdowały się różnej wielkości ubytki.

Prace polegały na stabilizacji i wypoziomowaniu fundamentu, wzmocnieniu zapobiegającym dalszemu wypaczaniu płyt, sklejeniu elementów, wyrównaniu grubości płyt. Uzupełniono wszystkie ubytki, litery pomalowano i dokonano hydrofobizację obiektu. Teren wokół nagrobka wypełniono żwirkiem ograniczonym obrzeżem i włókniną.

Prace konserwatorskie przy nagrobku wykonała firma z Torunia FORMOWNIA – Konserwacja Rzeźby i Architektury pod kierownictwem Elizy Płocińskiej. Całość, w kwocie 36 709 zł, sfinansowano ze środków Instytutu Pamięci Narodowej.

Edward Woltersdorf (1881-1930), syn Karola, działacz PPS, w 1914 r. wstąpił w Warszawie do Polskiej Organizacji Wojskowej, w 1915 roku z batalionem warszawskim poszedł do I Brygady gdzie służył w 1. P.p.

Przeszedł szlak bojowy I Brygady Legionów. Po odmowie przysięgi w 1917 roku internowany. Po ucieczce z obozu internowania w Szczypiornie zgłosił się do POW w obwodzie kolskim. Został przydzielony do oddziału w Kłodawie, uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Kłodawie w 1918 roku. Następnie wstąpił do Wojska Polskiego i został przydzielony do 31. p.p.

Zakończył życie jako naczelnik straży pożarnej w rodzinnym miasteczku.

1

2

3

4a3de3d

5aaa

6aaa

7aaa

8aaaa